Τα βασικά ευρήματα αμερικανικής έκθεσης για το όραμα του Κρεμλίνου να οικοδομήσει έναν στρατό από ρομπότ.
Τόσοι οι Ουκρανοί, όσο και οι Αμερικανοί εκτιμούν πως ο Ρωσικός Στρατός έχει χάσει στην Ουκρανία σχεδόν 380.000 στρατιώτες ενώ οι τραυματισμένοι ξεπερνούν τους 1,1 εκατ. Αν και το πιθανότερο είναι ότι τα νούμερα αυτά είναι κάπως μαγειρεμένα –δηλαδή διογκωμένα- για τους Αμερικανούς ιθύνοντες οι απώλειες αυτές που ισχυρίζονται ενισχύουν μια τάση που ήδη έχει ξεκινήσει στις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις: την αντικατάσταση των στρατιωτών από φονικά και αποτελεσματικά ρομπότ. Σε έρευνά της, η δεξαμενή σκέψης RAND θεωρεί πως ενόψει των μη ικανοποιητικών επιδόσεων και του χαμηλού ηθικού των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2022, η Μόσχα μπορεί να δει τη ρομποτοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων ως τρόπο για να μετριάσει την εξάρτησή της από το ανθρώπινο δυναμικό.
Όπως αναφέρει η έκθεση «Russia’s Asymmetric Response to 21st Century Strategic Competition» ο ρωσικός στρατός επιδιώκει να υποκαταστήσει τις μη επανδρωμένες δυνατότητες για τους στρατιώτες αντί να τους αυξήσει στο πεδίο της μάχης. Σημειώνεται ότι η RAND θεωρείται από τις πιο σκληροπυρηνικές στις ΗΠΑ. Τα drones, τα ρομπότ και οι αλγόριθμοι που τα υποστηρίζουν υποτίθεται ότι είναι φθηνοί πολλαπλασιαστές δύναμης που θα αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των στρατιωτικών επιχειρήσεων αποφεύγοντας τις μεγάλες απώλειες και την εξάρτηση σε ανθρώπινο δυναμικό.
Η αμερικανική έκθεση διαπιστώνει πως παρά τις επίσημε δηλώσεις, φαίνεται ότι οι Ρώσοι είναι πρόθυμοι να αποδεχτούν μεγαλύτερο βαθμό αυτονομίας μηχανών και πιθανότατα θα εγκρίνουν πλήρως αυτόνομα συστήματα εάν καταστούν τεχνολογικά εφικτά. Ωστόσο, η Μόσχα μπορεί να το επιδιώξει να ρυθμίσουν διεθνώς τα αυτόνομα θανατηφόρα οπλικά συστήματα για να περιορίσουν τη χρήση βίας από τις ΗΠΑ.
Οι Ρώσοι οραματίζονται τα στρατιωτικά drones και τα ρομπότ να πολλαπλασιαστούν στις Ένοπλες Δυνάμεις και να αναλάβουν πολλούς ρόλους μάχης, αναγνώρισης και υποστήριξης. Πολλά από αυτά τα καθήκοντα συνεπάγονται πολύ υψηλότερο επίπεδο αυτονομίας από αυτό που είναι σήμερα εφικτό.
Σε σχέση με τις ΗΠΑ, η Ρωσία φαίνεται να δίνει μεγαλύτερη προσοχή στα μη επανδρωμένα οχήματα εδάφους. Ρώσοι στρατιωτικοί μελετητές πιστεύουν ότι τέτοια οχήματα θα μπορούσαν να μειώσουν κατά πολύ τις απώλειες προσωπικού στον αστικό πόλεμο. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα σχέδια, έως το 2025, το μερίδιο των ρομποτικών συστημάτων στη συνολική δομή των όπλων υποτίθεται ότι θα φτάσει περίπου το 30%. Αν και οι Αμερικανοί αναλυτές εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, κάτι τέτοιο σηματοδοτεί μακροπρόθεσμους στόχους.
Στο μέλλον, οι βασικές εισροές του συστήματος καινοτομίας της Ρωσίας είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο, οι οικονομικοί πόροι και το υλικό, τα οποία πιθανότατα θα επηρεαστούν αρνητικά από το νέο κύμα κυρώσεων και ελέγχων εξαγωγών που επιβλήθηκαν στη Ρωσία το 2022. Ωστόσο, η Ρωσική η κυβέρνηση διαθέτει εργαλεία για να αντισταθμίσει ορισμένες από τις αρνητικές τάσεις σε επιλεγμένους τομείς. Για του λόγου το αληθές, η αμερικανική έκθεση τονίζει ότι η Ρωσία διαθέτει ένα ισχυρό σύστημα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά και η ηλικιακή ομάδα των 20-29 ετών θα αυξηθεί τα επόμενα 15 χρόνια. Η ρωσική κυβέρνηση λένε οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν μαστίγιο και καρότο για να περιορίσει τη διαρροή εγκεφάλων. Επιπλέον, λόγω των οικονομικών κυρώσεων, η οικονομική κατάσταση θα μπορούσε ενδεχομένως να επιδεινωθεί σε σημείο που η μετανάστευση να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Οι Ρώσοι επίσης θα αξιοποιήσουν την διαδικτυακή και βιομηχανική κατασκοπία για να αποκτήσουν πρόσβαση σε απαραίτητο λογισμικό και υλικό.
Το Κρεμλίνο μπορεί να ανταπεξέλθει σε αντίξοες συνθήκες
Μπορεί τα περιορισμένα δίκτυα καινοτομίας και το αδύναμο θεσμικό περιβάλλον πιθανότατα να περιορίσουν το σύστημα καινοτομίας της Ρωσίας, αλλά το Κρεμλίνο ενδέχεται να αναζητήσει επιστημονικές και τεχνολογικές συνεργασίες με την Κίνα.
Μπορεί οι διεθνείς κυρώσεις στη Ρωσία να κάνουν δύσκολη τη ζωή των σχεδιαστών του μελλοντικών ενόπλων δυνάμεων, αλλά η αμερικανική έκθεση τονίζει ότι η Ρωσία έχει αποδείξει ότι είναι δυνατό να τα καταφέρει άριστα σε κάποιους τομείς υπό αντίξοες συνθήκες. Ο ρυθμός και το εύρος της ρομποτοποίησης πιθανότατα θα είναι κάτω από τους διακηρυγμένους στόχους του Κρεμλίνο.
Έστω, και αν τα καταφέρουν σε περιορισμένο οι Ρώσοι, η RAND εκτιμά ότι κα πάλι θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Εάν το Κρεμλίνο πιέσει για ρομποτοποίηση και, ως αποτέλεσμα, η Μόσχα πιστεύει ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις γίνουν οικονομικά -και πολιτικά- φθηνότερες, πιο αποτελεσματικές και λιγότερο εξαρτημένες από τη βούληση των στρατιωτών να πολεμήσουν, τότε η τάση για χρήση στρατιωτικής βίας θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω.
Βέβαια, το εύλογο ερώτημα θα έθετε κάποιος, άραγε το Αμερικανικό Πεντάγωνο -που έχει πραγματοποιήσει πλήθος εισβολών- έχει πιο αθώες βλέψεις για τον Στρατό του.
www.tanea.gr