ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΛΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επιστήμη: Μια ομάδα ερευνητών από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία υποστηρίζουν ότι δημιούργησαν για πρώτη φορά «συνθετικά έμβρυα» από βλαστοκύτταρα -χωρίς να χρησιμοποιήσουν ωάρια και σπέρμα. Πώς γίνεται αυτό;
Αυτές οι «δομικές κατασκευές», όπως τις αποκαλούν οι επιστήμονες, βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανθρώπινης δημιουργίας. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά τους δεν χτυπάει ούτε έχουν εγκέφαλο... Ωστόσο, οι ερευνητές πιστεύουν ότι μελλοντικά θα βοηθήσουν στην κατανόηση γενετικών ασθενειών και θα ρίξουν «φως» στα αίτια των αποβολών. Η επιστημονική αυτή προσπάθεια εγείρει νομικά και ηθικά διλήμματα -δεδομένου μάλιστα ότι πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ, δεν έχουν νόμους για τη δημιουργία ή διαχείριση συνθετικών εμβρύων. Η αλματώδης πρόοδος στον τομέα αυτό έχει προκαλέσει ανησυχία στους ειδικούς βιοηθικής, με αρκετούς να εκφράζουν ανοιχτά πλέον τους προβληματισμούς τους.
«Σε αντίθεση με τη δημιουργία εμβρύων από την τεχνητή γονιμοποίηση (IVF), όπου υπάρχουν νομικοί κανόνες, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανονισμοί για ανθρώπινα έμβρυα από βλαστοκύτταρα. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για κανονισμούς που θα δημιουργήσουν ένα νομικό πλαίσιο για τη δημιουργία ανθρώπινων εμβρύων από βλαστικά κύτταρα» δήλωσε ο Τζέιμς Μπρίσκο, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Φρανς Κρικ. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για κανονισμούς που θα δημιουργήσουν ένα νομικό πλαίσιο για τη δημιουργία ανθρώπινων εμβρύων από βλαστικά κύτταρα» δήλωσε ο Τζέιμς Μπρίσκο, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Φρανς Κρικ.
Η επικεφαλής της μελέτης, δρ. Magdalena Zernicka-Goetz, περιέγραψε την έρευνα σε μια παρουσίαση ενώπιον της Διεθνούς Εταιρείας Έρευνας Βλαστοκυττάρων στη Βοστώνη. Η Zernicka-Goetz είναι καθηγήτρια βιολογίας και βιολογικής μηχανικής στο πανεπιστήμιο CalTech και το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Η ίδια εξήγησε ότι η μελέτη έχει γίνει αποδεκτή από γνωστό επιστημονικό περιοδικό αλλά δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τη βρετανική εφημερίδα «The Guardian». Όπως γράφει το CNNi, η Zernicka-Goetz και μια ομάδα ανταγωνιστών από το Ισραήλ έχουν περιγράψει στο παρελθόν την κατασκευή τέτοιων εμβρύων, χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα από ποντίκια. Μάλιστα, σε εκείνη την περίπτωση είχαν καταγράψει καρδιακή λειτουργία, πρώτο σχηματισμό εγκεφάλου και γαστρεντερικό σύστημα μετά από περίπου οκτώ ημέρες ανάπτυξής τους. Τα συνθετικά έμβρυα στο εργαστήριο της Zernicka-Goetz δημιουργήθηκαν από μεμονωμένα ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, τα οποία οι επιστήμονες «παρότρυναν» να σχηματίσουν τρία διακριτά στρώματα ιστού. Πρόκειται για τα κύτταρα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα δημιουργούσαν στη συνέχεια τον πλακούντα και το ίδιο το έμβρυο.
«Θέλω να τονίσω ότι δεν είναι ανθρώπινα έμβρυα» είπε η Zernicka-Goetz, μιλώντας στο CNNi. «Είναι μοντέλα εμβρύων αλλά είναι πολύ συναρπαστικό γιατί μοιάζουν πολύ με ανθρώπινα έμβρυα και αποτελούν ένα σημαντικό βήμα που θα επιτρέψει να κατανοήσουμε γιατί τόσες εγκυμοσύνες δεν προχωρούν.
Και αυτό γιατί οι περισσότερες εγκυμοσύνες που δεν προχωρούν βρίσκονται στο ίδιο στάδιο με τις εμβρυϊκές αυτές κατασκευές» συμπλήρωσε η ίδια, προσθέτοντας παράλληλα ότι εξ όσων γνωρίζει είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται ένα τέτοιο μοντέλο, με τρία διακριτά στρώματα ιστού.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα «έμβρυα» αυτά θα ρίξουν… φως στο «μαύρο κουτί» της ανθρώπινης ανάπτυξης -δηλαδή τις 14 ημέρες μετά από τη γονιμοποίηση. Αυτή τη στιγμή τα συνθετικά μοντέλα ανθρώπινων εμβρύων παραμένουν σε δοκιμαστικούς σωλήνες και είναι παράνομο να εμφυτευτούν σε μήτρα. Μάλιστα, πειράματα σε ποντίκια και μαϊμούδες έχουν δείξει ότι όταν οι επιστήμονες προσπάθησαν να τα εμφυτεύσουν, δεν επιβίωσαν. Και αυτό ενδεχομένως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι μελετητές δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πώς να αντιγράψουν πλήρως τις συνθήκες μιας εγκυμοσύνης.
Η Zernicka-Goetz ανέφερε πως στόχος της έρευνάς της δεν είναι να δημιουργήσει ζωή αλλά να αποτρέψει την απώλειά της.
«Ξέρουμε ελάχιστα για αυτό το βήμα της ανθρώπινης ανάπτυξης αλλά πρόκειται για τη φάση που πολλές εγκυμοσύνες δεν προχωρούν, ιδιαίτερα μετά από τεχνητή γονιμοποίηση» είπε με τη σειρά του ο Ρότζερ Στέρμεϊ, ερευνητής μητρικής και εμβρυικής υγείας του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ στη Βρετανία.
www.xristika.gr